Kunstwerken van Maartje Meerman

Biografie van Maartje Meerman

Maartje Meerman
Hilversum,1968

artist statement
'Als registrator van het toevallige, met een gekozen positie ten opzichte van het object gerelateerd aan de waarden binnen het toeval, organiseer ik aanwezige structuren tot een optimaal iconisch beeld.'

is dat wat je ziet, dat wat er is?

‘Niets is wat het lijkt’: wat zie je, wat denk je te zien en waar kijk je nu werkelijk naar? Dit is al drie decennia een thema binnen mijn oeuvre. Ik ben gefascineerd door waarneming versus (schijnbare) werkelijkheid en vertaling van de werkelijkheid, de neerslag daarvan door een maker.

In de serie Made in China (als vervolg op de serie Made in Taiwan ontstaan), is dit thema het meest concreet uitgewerkt, met daarbij de gedachte dat juist deze reeks werken nog iets verder gaat, namelijk het zichtbaar maken van een beeld van een beeld. In deze serie 2-dimensionale werken zijn ouderwetse plastic speelgoeddieren – boerderij- of dierentuindieren van slechts enkele centimeters groot – het tastbare onderwerp. De diertjes zijn in eerste instantie verbeeldingen van dieren met pogingen de karakteristieke elementen te benadrukken binnen de beperkingen van het formaat; het in mallen gieten - waarvoor elk dier eerst met de hand gevormd moest worden, voordat er mallen gemaakt konden worden - als gedateerde productiemethode levert artefacten zoals gietnaden en ruwe aanhangsels. In die plastic beesten is iets besloten, waar ik me al zolang ik me kan herinneren (dus toen ik zelf met de beesten speelde) bewust van ben. De lieve diertjes blijken namelijk bij nadere beschouwing helemaal niet zo lief: de dieren vertonen door productie ontstane vervormingen en verminkingen, hetgeen ze onbedoeld soms sullige, vaker echter grimmige of demonische trekken geeft. De lieve diertjes verworden zo tot monsters, alsof ze zo zijn weggelopen uit de middeleeuwse hel van Jeronimus Bosch. Als je je als kind hiervan bewust bent, is het geen pretje om met deze beestenboel te spelen, of misschien toch juist wel? De speelgoedbeesten toonden mij de schoonheid van de imperfectie; de rauwe beelden zijn van een ontroerende schoonheid, door toevalligheden gestold in dit met een te grove kwast letterlijk ‘beoogd’ dier. Het wonderlijke van deze dieren is dat het pogingen zijn tot creëren van een dier, maar dat tijdens dit proces zoveel kantelingen waren, dat je je kunt afvragen of dit nog wel overeenkomsten vertoont met het oorspronkelijk bedoelde dier. En juist dit schepsel wordt door mij afgebeeld. Je kijkt dus als toeschouwer naar een afbeelding van een afbeelding van een afbeelding van een dier… en deze vertaling brengt daarmee een verontrustende nieuwe realiteit.

Deze werken, die ik al sinds midden jaren 90 maak en die zich ontwikkelden tot in het heden, tonen mijn fascinatie voor Het Verbeelde Dier. Het beest als fictief beeld met een (stevige) basis in de morfologische realiteit.

Voor mij opende zich vrij recentelijk met de ontdekking – tijdens een tentoonstelling van werken van Albrecht Dürer – van De Aquatilibus een nieuwe wereld van wetenschappelijk werk uit de Renaissance, waarbij, door het ‘(nog) niet-weten’, ruimte bestaat voor verbeelding. Het sloot naadloos aan bij mijn werk en leidde tot een volgende stap in mijn oeuvre: ontstond mijn werk ooit vooral vanuit de waarneming en de verwondering over die waarneming, nu is deze onderbouwd vanuit de gedachte en fascinatie dat de mogelijkheid er is dat met wat je niet weet, je de verbeelding als bron kunt inzetten. Mijn recente serie Aquatilibus maakt hiervan al iets zichtbaar.