Pop Art

Wat is Pop Art kunst nou eigenlijk?

De kunststijl Pop Art is ontstaan vanaf circa 1950. 
Een beschrijving van de kunststijl Pop Art aan de hand van voorbeelden en kenmerken.

Toen je voor het eerst op jezelf ging wonen, is het je vast eens overkomen dat je een maand lastig rond kon komen. Je moet nog wennen aan alle vaste lasten en de kosten die o.a. boodschappen met zich meebrengen. Daarnaast is ook het uitgaansleven niet gratis. Na verloop van tijd kun je hier steeds beter mee omgaan. Als je de vaste lasten kan betalen en er ruimte is voor af en toe iets extra’s, zal je merken dat je gevoeliger bent voor reclame en aankopen die niet per se bedoeld zijn voor noodzakelijk levensonderhoud. In de jaren ’60 , tijdens de Pop Art periode was dit net zo; de welvaart ontstond in de VS na een aantal oorlogen, zoals de burgeroorlog, de opkomende wereldmacht en de WO2. Heerlijk die welvaart, niet meer nadenken of je aan het eind van de dag of maand wel het eten op je bord kunt veroorloven en dat je kleding niet enkel functioneel hoeft te zijn. Je kunt ontspannen omgaan met je budget én met je tijd. Er was dus ook meer tijd en geld om wat in je vrije tijd te ondernemen, zoals naar het theater gaan en rustig boodschappen doen. Het leven werd langzamerhand wat uitbundiger: optimisme en de consumptiemaatschappij werd verwerkt in nieuwe kunstvormen, zoals collage (mede dankzij de fotografie, tijdschriften en kranten mogelijk), druktechnieken en schilderijen. Nu de grenzen opengingen op allerlei vlakken, experimenteerden kunstenaars bijvoorbeeld ook met de grens van kunst. Een voorbeeld is het onderzoeken van de grenzen van een schildersdoek; moest dit rechthoekig zijn? Moet de afbeelding precies binnen de afmeting passen of loopt het door?

Pop Art kan onpersoonlijk overkomen, maar betekent niet dat de kunstenaar dit was. Het gaat gewoon steeds meer om het weergeven van het object als grafisch onderdeel of maatschappelijke reflecterende boodschap. Het is een reactie op de andere manier van leven, de reclame die ons beïnvloed en onze reactie op de welvaart. Het lijkt soms negatief of spottend bedoeld, maar Richard Hamilton zegt te streven naar “Een nieuw soort kunst die begrijpelijk, vergankelijk, vervangbaar, goedkoop, massaal produceerbaar, jong, geestig, sexy, publiciteitsgericht, glamorous en commercieel” zou zijn. “Zoeken naar het epische in alledaagse onderwerpen en alledaagse instellingen, zou ik als mijn doelstelling willen beschouwen”, aldus Hamilton.

Meer Pop Art kunstenaars

Andy Warhol was een kunstenaar die juist de spot dreef met alles wat kunst kon betekenen en de waarde van kunst werd dan ook besproken door het zien van zijn werken. Zijn werken mistten de ‘toets van de kunstenaar’, doordat het veelal om drukwerk (zeefdruk) ging en omdat er veel anderen hem hielpen bij het maken van de werken. Het werk voelde dus heel afstandelijk. Warhol beweerde zelf dat er ‘niets achter’ zijn werken zitten, geen boodschap.

Roy Lichtenstein had ook helemaal niet het doel om kritische kunst te maken, maar gebruikte typische afbeeldingen uit die tijd en vergrootte deze, zoals strips of advertenties. Hij gebruikt enkel geel, rood en blauw. In kranten en tijdschriften werden kleuren gedrukt door kleine stipjes, de zogenoemde ‘Benday Dots’. Hiermee geeft hij de suggestie dat het geen schilderij is, maar een drukwerk. Om hier helemaal de draak mee te steken, heeft hij zelf een penseelstreek uitvergroot weergegeven is de Benday Dots.

Doordat Lichtenstein juist vergrootte afbeeldingen vergrootte, vond hij het gepast bij de tijd (en vanuit de inspiratiebron tijdschrift/krant) dit stippatroon ook toe te passen. Actie of romantiek zijn vaak de onderwerpen die hij uitlicht. Ook lijkt het op afstand bijvoorbeeld de kleur groen, maar zie je van dichtbij dat er een gele en blauwe stip dicht bij elkaar liggen.

Kijk ook niet op van een kunstwerk met tandpastatubes. Alledaagse producten die in die tijd voor het eerst in massa geproduceerd werden. Telefoons, televisies, noem maar op. Een vrolijke kunststijl die kunst destijds dichter bij het alledaagse leven bracht. De werken zijn vaak groot van formaat, werden vaak seriematig als zeefdruk uit gebracht.  Voor Europeanen was de pop-up stijl wel erg ‘over done’, herkenden zich hier niet in en werd gezien als decadent en voor Europeanen onnodig om werk over te maken. Toch hebben Engelse kunstenaars zich hier wel tot aangetrokken gevoelt en door kunstenaars als Richard Hamilton, Eduardo Poalozzi en Allen Jones kun je spreken van een Engelse Pop Art stroming. Woody van Amen valt als enige Nederlandse kunstenaar onder de Pop Art stijl.

Vandaag de dag is de kunststijl Pop art nog vol in beweging en wordt sinds de jaren ’80 ook wel Neo Pop Art genoemd.

Klik op de afbeelding voor een vergroting.

Roy Lichtenstein – Roy Fox Lichtenstein Paintings At Mumok Museum Of Modern Arts In Vienna, Austria

Bron: Shutterstock

Zie voor meer informatie ook: op Wikipedia over Roy Lichtenstein en Roy Fox

Klik op de afbeelding voor een vergroting.

Andy Warhol – A stamp printed by FRANCE shows famous painting by American artist Andy Warhol – Marilyn, 1967

Bron: Shutterstock, voor meer informatie over Andy Warhol, kijk op Wikipedia.

Kenmerken van de kunststijl Pop Art:

• Veel gebruik van media/grafische uitingen die geïsoleerd of uitvergroot weergegeven worden.
• (Mogelijke) Herhaling van afbeelding, maar dan verschillende kleuren of vormen.
• Bij Pop Art wordt er vaak wordt er een link gelegd met consumptieproducten, massamedia of reclame uitingen.
• Pop Art is vaak heel kleurrijk. Meeste kunstenaars houden zich aan beperkte/selectie kleuren.

Hier een voorbeeld van prachtige Pop Art werken op Artleader.com Popmonnik van Erik Bootsma en het Pop Art kunstwerk Afterlife van Marit Otto.